Geschrokken van alle berichten over netcongestie? Veel grootverbruikers staan tegenwoordig lang in de wachtrij voordat ze meer stroom krijgen. Nieuwbouw, uitbreiding of groei van je bedrijf zit er dan niet in. Voorlopig is dat niet opgelost. Om knap chagrijnig van te worden. Maar toch, het glas zit halfvol als je bekijkt wat je wél kunt doen. Zeker als we elkaar helpen.
De transportcapaciteit van het elektriciteitsnet is niet genoeg om in de groeiende vraag te voorzien. Inmiddels weet iedereen dat wel. Dat geldt niet alleen voor afname van stroom, maar ook voor het terugleveren van duurzaam opgewekte energie. Uit recent onderzoek van TenneT blijkt dat de zaak nog meer op slot zit dan iedereen al dacht. We moeten nog jaren rekening houden met de beperkingen.
Netbeheerders doen mega-investeringen om de transportcapaciteit te vergroten. Deze investeringen zijn hard nodig, maar hebben een keerzijde. Elke ondernemer weet dat investeringen betaald en terugverdiend moeten worden. De kosten voor transportvermogen zullen daarom fors stijgen. Om de kosten en tarieven in de hand te houden, kunnen netbeheerders niet onbeperkt investeren. Daarom moeten we niet alleen de transportcapaciteit vergroten, maar ook slim(mer) gebruikmaken van de beschikbare capaciteit.
Het zal nog 5 tot 10 jaar duren voordat de meeste knelpunten zijn opgelost. Ondertussen is het gissen of de elektrificatie niet zo snel gaat dat er nieuwe knelpunten zullen ontstaan. Het is de vraag of je als ondernemer genoeg tijd en geduld hebt om af te wachten tot de netbeheerder de knelpunten heeft opgelost. Doe je er als ondernemer niet verstandig aan om na te gaan wat je nu al zelf kunt doen? In je eigen bedrijf, of samen met andere bedrijven in de buurt.
Als ondernemer heb je graag het heft in handen. Voor het uitbreiden van de netcapaciteit ben je afhankelijk van de netbeheerder. Op het treffen van maatregelen om de beschikbare capaciteit slim te benutten – in je eigen bedrijf of samen met andere ondernemers in de buurt – heb je meer grip. Het Duurzaam Ondernemerscentrum Achterhoek (DOA) wil hierbij helpen. Niet dat we snelle oplossingen hebben, maar samen kunnen we de pijn misschien wel verzachten.
De tijd dat je altijd simpelweg de stekker in het stopcontact kon steken voor voldoende stroom, ligt achter ons. Dat moet anders en kan slimmer. Je kunt je energiegebruik (elektriciteitsafname) beter managen in je eigen bedrijf. Daarvoor ben je niet afhankelijk van anderen en dat kun je eenvoudig doorvoeren. Soms zijn er mogelijkheden om dat samen te doen met andere bedrijven in de buurt, met name grootverbruikers. Dat is ingewikkelder, maar kan meer opleveren. Liander heeft hier een informatieve brochure over gemaakt (klik hier voor de brochure).
Energie besparen loont altijd. Je bespaart op energiekosten en efficiëntere elektrische apparatuur ontlast het elektriciteitsnet. Met een energiescan breng je in beeld wat je kunt doen om te besparen, wat het kost en wat het oplevert. Informeer bij DOA naar de mogelijkheden van een energiescan.
Energiemanagement en monitoring leveren je informatie over het verloop van je energiegebruik (en opwekking) in de loop van de dag. Met dit inzicht kun je nagaan of je pieken kunt mijden (peak shaving, load shifting). Bijvoorbeeld door laadpalen pas na de ochtendpiek in te schakelen. Door de inzet van zware apparatuur naar andere tijdstippen te verschuiven. Of door de instellingen van de omvormer van een zonnedak te optimaliseren.
Energiemanagement en monitoring leveren je het inzicht welke apparatuur zorgt voor een piekbelasting. Daar kun je dan je aandacht op richten.
Energieopslag in batterijen biedt soms verlichting. Je kunt de batterij opladen in periodes dat er verder weinig verbruik is en de opgeslagen energie gebruiken op piektijden. Zie eerdergenoemde brochure voor meer informatie.
Als je voor je energievoorziening gaat samenwerken met andere bedrijven in de buurt, dan ontstaan er meer mogelijkheden om energie uit te wisselen. Met Smart Energy Hubs (SEH), Smart Grids of Gesloten Distributie Systeem (GDS) kun je vraag en aanbod lokaal beter in balans brengen. Zie eerdergenoemde brochure voor meer informatie. Het opzetten van een SEH is complex, niet alleen technisch, maar ook organisatorisch. In Gelderland zijn al voorbeelden en wordt de haalbaarheid op meerdere plekken onderzocht. Denk aan Apeldoorn Noord, de Ecofactorij en De Mars in Zutphen.
Het Duurzaam Ondernemerscentrum Achterhoek, ACT/RCT Gelderland en 8RHK-Ambassadeurs krijgen regelmatig vragen over netcongestie van ondernemers die zich zorgen maken of tegen acute problemen aanlopen. Om aandacht te vragen voor netcongestie bespraken we dit tijdens de werksessie van IKGL, Bedrijvenkring Berkelland, IKAD en OWIN. Momenteel brengen we in beeld waar in de Achterhoek de knelpunten het grootst zijn en de locaties om deze te verzachten het meest kansrijk. Op Verheulsweide in Doetinchem en in Ruurlo doen we alvast een verkennend onderzoek. Hopelijk kunnen we dat binnenkort uitbreiden naar de gehele Achterhoek.
Ben jij een ondernemer die nu al geconfronteerd wordt met knelpunten in de transportcapaciteit of deze komende tijd ziet aankomen, laat ons dat dan weten (j.straatman@do-achterhoek.nl). Ook als je al maatregelen treft in verband met netcongestie – als bedrijf, als parkmanagement of in samenwerking – dan horen we dat graag. Wij nemen deze signalen dan mee in onze vervolgactiviteiten.
Jan Straatman
2 november 2023
