Tot 99 procent van de milieudruk van gloeilampen ontstaat door het elektriciteitsgebruik van de lamp. Het maken van de lampjes zorgt ook voor milieuvervuiling, maar dit weegt lang niet op tegen de invloed van het stroomverbruik. Elektriciteit wordt in Nederland grotendeels opgewekt via de verbranding van fossiele brandstoffen zoals gas en steenkool. Hierbij komt veel CO2 vrij en dat draagt bij aan klimaatverandering. Bij elektriciteitsproductie komen ook vervuilende stoffen vrij, zoals zwaveldioxide, stikstofoxide en kwik.
Ledverlichting gaat heel efficiënt met energie om. Kerstlampjes met ledjes zijn ongeveer 8 keer zuiniger dan kerstverlichting met gloeilampjes. Door het lagere elektriciteitsverbruik, is de uitstoot van broeikasgassen en vervuilende stoffen minder (en de elektriciteitsrekening lager).
Gloeilampen en halogeenlampen verdwijnen uit de winkel als gevolg van de Europese richtlijn Ecodesign, maar deze regel geldt niet voor kerstverlichting. Voor kerstverlichting is er ook geen verplicht energielabel. Ga je kerstverlichting kopen? Let dan goed op, want er ligt nog onzuinige kerstverlichting in de winkel. Het vermogen in Watt geeft aan hoeveel stroom de verlichting gebruikt. Dat kun je terugvinden op de verpakking. Ook staat er meestal duidelijk op als het om ledverlichting gaat.
Met behulp van een timer, kun je instellen op welk moment de kerstverlichting automatisch aan en uit gaat. Zo voorkom je dat de verlichting onnodig blijft branden. Je kunt natuurlijk ook handmatig of via een een schakelaar de kerstverlichting uitdoen, maar let dan wel op de transformator.
Transformator
Sommige soorten kerstverlichting werken op een lage spanning en zijn daarom voorzien van een transformator. Vooral oudere transformators hebben last van sluipverbruik: ze verbruiken ook stroom als het licht uit staat. Je stopt dit sluipverbruik door de stekker uit het stopcontact te halen, of door een schakelaar te plaatsen tussen de transformator en het stopcontact. Nieuwe transformatoren hebben een heel laag sluipverbruik.
Kerstverlichting is er in alle soorten en maten. Wat je mooi of gezellig vindt is voor iedereen anders. In de tabel hieronder ontdek je het verschil in energiegebruik tussen led-lampjes en ouderwetse gloeilampjes per type kerstverlichting. Tussen binnen- en buitenlampjes bestaat nauwelijks verschil in energieverbruik daarom staan die hier niet apart vermeld.
| Kerstverlichting | Vermogen gloeilampjes | Vermogen led-lampjes |
| Snoerverlichting (kerstboomlampjes) tien lampjes | 10 – 15 W | 1 – 4 W |
| Snoerverlichting (kerstboomlampjes) honderd lampjes | 10 – 50 W | 0,6 – 6 W |
| Knipperlampjes | 10 – 20 W | 0,6 – 7,5 W |
| Gordijnverlichting honderd lampjes | 10 – 40 W | 5 W |
| Lichtslang (rendier of kerstman) | 16 W per meter | 2 – 5 W per meter |
| Kerststerlamp, lamp in kunststof kerstman of sneeuwpop | 25 W | 4 – 5 W |
Stel dat je tijdens de kerstperiode de volgende onzuinige lichtjes laat branden:
Met de hierboven beschreven kerstverlichting verbruik gedurende de kerstperiode (30 dagen) 170 kWh. Dit is ongeveer €120,-. Stel je zet de lichten op een timer dan scheelt dat 120 kWh en wordt het verbruik 50 kWh (€ 35). De duurzaamste keuze is led en een timer. Dan is je verbruik nog maar 6 kWh (€ 4), dat scheelt dus meer dan 95 procent ten opzichte van 170 kWh.
Voor verlichting buiten heb je speciale kerstlampjes of lichtslangen nodig die beschermd zijn tegen vocht en vuil. Zo’n bescherming staat op de verpakking vermeld als ‘IP23’ (of een hoger cijfer). Sommige buitenlampjes werken met een transformator die netspanning omzet naar een lagere spanning, bijvoorbeeld 12 of 24 V. Dat verkleint de risico’s.
Bron: Milieu Centraal