Jan Straatman is senioradviseur op het gebied van energietransitie en circulaire economie. Hij werkt aan grootschalige projecten in de gebouwde omgeving en duurzaam ondernemerschap. Jan is onder andere programmamanager van Achterhoek Onderneemt Duurzaam. We vragen hem maandelijks om uitleg over ingewikkelde onderwerpen. De vraag van december 2020:
Ondernemers doen er alles aan om energie te besparen. Want daarmee boeken ze winst door lagere bedrijfskosten. Dit getuigt van gezond ondernemerschap. Niet geheel onbelangrijk, de ondernemer heeft een wettelijke plicht om energie te besparen. Veel ondernemers vinden de milieuwetgeving echter lastig. Het antwoord op de vraag: “Wat is mijn bedrijf verplicht?” hangt af van het soort bedrijf en het verbruik aan aardgas en elektriciteit.
Bedrijven hebben voor hun bedrijfsvoering een vergunning nodig van het bevoegd gezag. Meestal is dat de gemeente. Daarvoor zijn de Wet milieubeheer (Wm) en het Activiteitenbesluit belangrijk, die voorschrijven dat bedrijven energie moeten besparen en dat ze moeten aantonen welke maatregelen ze hebben getroffen (Informatieplicht). De Wm stelt geen eisen aan duurzame opwekking met bijvoorbeeld zon of wind. De Wm onderscheidt kleinverbruikers, middelgrote verbruikers en grootverbruikers. De omgevingsdienst controleert alleen de laatste twee periodiek of ze voldoen aan hun verplichtingen.
Kleinverbruikers zoals winkeliers, cafés en restaurants verbruiken per jaar meestal minder dan 50.000 kWh elektriciteit. De (gratis) MKB Energiecheck Achterhoek van AOD geeft hun een handig overzicht van relevante energiemaatregelen. Kleinverbruikers hebben een zorgplicht. Dit houdt in dat de omgevingsdienst ervan uitgaat dat ze zelf verantwoordelijkheid nemen voor energiemaatregelen.
Veel productiebedrijven, supermarkten en grotere kantoorgebouwen zijn middelgrote verbruikers die per jaar 50.000 tot 200.000 kWh elektriciteit verbruiken. Deze bedrijven zijn verplicht om alle energiebesparingsmaatregelen uit te voeren met een terugverdientijd van minder dan vijf jaar én te voldoen aan de Informatieplicht.
Grootverbruikers verbruiken per jaar meer dan 200.000 kWh elektriciteit. Grootverbruikers hebben dezelfde verplichtingen als middelgrote verbruikers. Daarnaast moeten ze een energie-efficiëntieplan en bijbehorend uitvoeringsplan op (laten) stellen. Hierin geven ze aan hoe ze hun energieverbruik gaan verminderen.
Om het ondernemers ‘gemakkelijk’ te maken zijn voor 19 bedrijfstakken lijsten opgesteld met erkende energiebesparende maatregelen. De omgevingsdienst gaat ervan uit dat ondernemers aan hun verplichtingen hebben voldaan als ze alle erkende maatregelen hebben getroffen én dit hebben gerapporteerd in het eLoket van RVO. Dit laatste noemen we de Informatieplicht.
Tot 30 juni 2022 konden ondernemers een (gratis) energiescan van AOD laten uitvoeren, dit gaf middelgrote verbruikers inzicht in de relevante energiemaatregelen. De adviseur toetste ook op erkende maatregelen. Daardoor was het zeer eenvoudig om de gegevens in te voeren in het eLoket en daarmee te voldoen aan de Informatieplicht.
Het staat de ondernemer uiteraard vrij om meer te doen. Het is aan te raden om dat zeker te doen op natuurlijke momenten, zoals bij onderhoud, vervanging of verbouwing. De meerkosten voor energiezuinige apparatuur zijn dan namelijk zeer beperkt.
“We gebruiken veel energie, en zijn dus wettelijk verplicht om te besparen. Toen we door controle van ODA op de feiten werden gedrukt, hebben we een energiescan gedaan. Achteraf gezien hadden we daar beter mee kunnen beginnen. Door de scan weten we precies welke maatregelen er nodig zijn en kunnen we de uitvoering plannen”, Marcel Engelen, Bouwmensen Oost
Vanaf 2023 is ieder kantoor met een vloeroppervlakte van meer dan 100 m2 verplicht om een energielabel te hebben van ten minste C (energie-index 1,3 of beter). Eigenaren en verhuurders zijn verplicht om kantoren met een slechter label (D, E, F of G) energetisch te verbeteren.
De informatieplicht geldt voor alle bedrijven die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas per jaar verbruiken. Dat geldt ook voor ondernemers waarvoor Achterhoek Onderneemt Duurzaam een energiescan heeft uitgevoerd. Meer informatie over de informatieplicht leest u hier. Hier zijn de regels toegelicht die voor veel bedrijven van toepassing zijn. De factsheet geeft meer informatie.
De Kennisbank bevat verschillende factsheets en whitepapers met informatie over duurzaam ondernemen. Bezoek onze Kennisbank via onderstaande button.
De Kennisbank
Voor meer informatie en regels voor grootverbruikers verwijzen we naar de volgende informatiebronnen: